Nghe người già kể chuyện xăm xưa

Hình xăm xưa của ông Nguyễn Hữu Đạt (65 tuổi)

Xăm hình có từ rất lâu đời. Tuy nhiên, mỗi thời kì xăm lại mang ý nghĩa riêng. Thời cổ đại, xăm là để tránh tà, là kí hiệu cùng đội, cùng nhóm, có người dân xăm vì yêu nước,… Thời kháng chiến chống Pháp, Mĩ ông cha ta xăm để thể hiện ý chí căm thù giặc, để khắc cốt ghi tâm những đạo lí làm người,… Còn thời nay, xăm hình là nghệ thuật.

Ngày xưa, người cao tuổi như ông bà chúng ta họ tự xăm cho nhau bằng những dụng cụ vô cùng đơn giản, kim khâu chỉ và mực thuốc nam.

Ông Nguyễn Hữu Đạt (sinh năm 1951, là nông dân, quê Nam Định) chia sẻ về các con số, và chữ nho được xăm lên hai cánh tay của mình: “ Xăm ngày xưa thì không có máy như bây giờ. Hầu như là chúng tôi tự xăm cho nhau. Như tôi, tôi đã nhờ cháu trai xăm hộ cho tôi”.

“Xăm lúc đó chỉ bằng cái kim khẩu chỉ, dùng nó để chấm chấm cái chữ mình định xăm ra cho tới khi nào thành chữ mình mong muốn thì thôi. Sau khi dùng kim để vẽ nên chữ thì dùng mực nam (mực nam được làm bằng lá từ cây thuốc nam) đổ lên để thành màu như bây giờ. Cũng có người dùng mực tàu để xăm”.

“Lúc dùng kim khâu di vào tay thì cũng đau như kiến cắn thôi, chứ không đau lắm. Vì tự xăm bằng kim chỉ nên rất cẩn thận. Người như chúng tôi thường xăm chữ nho, tôi xăm chữ Đại và chữ Trung lên cánh tay mình, còn tay kia là ngày tháng năm sinh”.

“Với những kí tự ở chứ Hán như thế mất khoảng 30 phút đến 1 tiếng là hoàn thành. Sau đó vết xăm bị sưng nhẹ, rồi mấy ngày sau tự bong da. Hình xăm sẽ lên màu và các kí tự ró nét. Khi xăm xong thì phải giữ vệ sinh thật cẩn thận không thì sẽ bị nhiễm trùng. Nặng hơn thì sẽ bị hỏng phần thịt chỗ xăm đó.”

Cũng theo ông Đạt chia sẻ, hầu như thời của ông mọi người đều tự xăm cho nhau. Xăm nhiều nhất là ở cánh tay các chữ Hán (vì mọi người bấy giờ ít được tiếp xúc với chữ quốc ngữ) và ngày tháng năm sinh hay những con số gắn với bản thân mình.

Theo quan điểm của ông, những người xăm bây giờ là nghịch ngợm. Họ xăm lên khắp người, rất đáng sợ chứ không như thời ngày xưa chỉ đơn thuần là xăm chữ nhỏ và con số.